De eerste voorbereiding: Sumatra

Komende zomer (2017) gaan we naar Sumatra. We gaan er heen om mede de herinneringen van mijn schoonmoeder te (be)zoeken. En ook om van het mooie land te genieten. Daar hoort een goede voorbereiding bij. Omdat ik net als bij onze vorige reis, aan de hand van een verslag op www.waarbenjij.nu een boek wil maken, zet ik de uitgebreide voorbereiding en toelichting ook op deze reis-site. Deze tekst schrijf ik ook op mijn site www.ilonapullens.me.

Wat vooraf ging

Mijn schoonmoeder is geboren op Sumatra, mijn schoonvader op Java. Beiden zijn na de oorlog naar Nederland terug gekeerd. Begin 2000 gingen we met onze familie, mijn schoonouders, kinderen en kleinkinderen voor het eerst naar de herdenkingen op Bronbeek te Arnhem. De herdenking van de Birma Siam en de Pakan Baroe Spoorweg. Mijn schoonvader heeft als KNIL soldaat aan de Birma gewerkt. En we gingen natuurlijk ook naar de vrouwenkampen herdenking, mijn schoonmoeder heeft daar de oorlog moeten doorstaan. Zelf ben ik altijd geïnteresseerd geweest in de geschiedenis van Nederlands-Indië. Luister graag naar de verhalen, lees veel.

Elk jaar komen er weer meer boeken bij. Steeds meer persoonlijke verhalen vinden een weg naar buiten. Ook de organisaties van de diverse herdenkingen geven steeds meer ruimte en aandacht voor persoonlijke verhalen. Ik lees er velen en duik steeds verder het verleden in. Een aantal boeken die ik
nu weer, of voor het eerst gelezen heb, die echt gaan over (het verleden van) Sumatra, zijn het lezen meer dan waard. Daarom hier een opsomming:

Als een dauwdrop is het leven (ISBN 90 6135 346 7, H.L. Burgharst - de Boer; dochter van de
eigenaar oprichter van bij Indië-gangers vermaarde Hotel de Boer

Terug naar Negri Pan Erkoms (ISBN 90 290 48018, Rudy Kousbroek)

Planters School Vereniging, Brastagi, een andere kijk dan die van Rudy Kousbroek (ISBN
9789048430482, Hugo Jan van der Kaay, Dirk Gerrit Ponsen)

Ontmoeting op de Sibajak, een liefde in Indië (ISBN 978-90-817851-7-4, Susanne Haag)

Tandem (ISBN 9054293292, Jacob Vis)

Medan, beeld van een stad (ISBN 90 74861 10 5, M.A. Loderichs, met bijdrage van anderen)

Geïllustreerde Atlas van de Japanse Kampen in Nederlands-Indië 1942 - 1945 (ISBN 90 74861 17
2, J. van Dulm, W.J. Krijgsveld, H.J. Legemaate, H.A.M. Liesker, G. Weijers)

Naast deze boeken, heb ik nog diverse andere boeken gelezen, mede over de eerdere geschiedenis van Nederlands-Indië, maar ook over de (aanleg van de) Birma Spoorweg. Deze geschiedenis kent zoveel verschillende aspecten, zoveel lagen om af te spellen en te verkennen, die ik, als naoorlogse generatie, niet allemaal zo maar kan doorgronden. Ik probeer veel verschillende
kanten te bekijken en te begrijpen. Voorwaar een enorme puzzel. De verhalen van ervaringsdeskundigen, zeker mijn schoonouders, zijn voor mij hierbij van grote dierbare waarde.

Eigenlijk zijn we al in 2006 begonnen met deze Sumatra-reis. Toen hebben we een eerste opzet gemaakt voor een behoorlijk lange tocht:
Thailand, Sumatra, Java. Uiteindelijk hebben we een deel van deze reis in 2010 gemaakt: naar Thailand en Java, om daarna af te sluiten op Bali.

De voorbereiding voor deze 2017 Sumatra-reis heb ik sinds april weer opgepakt. Op 26 april 2017, begon ik met het verder afmaken van de opzet. Een aantal te bezoeken gebouwen bestaat waarschijnlijk niet meer, dat gaan we meemaken en dat wordt een mooie zoektocht.

Deze kaart van Sumatra's Oostkust is aardig oud, we gaan met deze kaart, waar de Nederlandse namen van plantages nog op staan, samen met het modern Google, van alles opzoeken. Wordt vervolgd.

Sibayak, een markante markering

Reizend vanuit Medan naar Brastagi, kom je langs de Sibayak. Het mooie boek van Susanne Haag, verhaalt hier zo indrukwekkend over. Ja, mijn schoonmoeder heeft hem ook beklommen, dat gaan wij dus ook doen van de zomer.