Bezoek aan Gunung Bayu, vroeger Nijkerk

We hebben weer dat jam karet nodig, en vertrekken rond 8:45 uur. Allemaal fris en fruitig, zo'n anderhalf uur te gaan, richting oosten, iets noordelijker. Ik zie dat de kaartjes hetzelfde blijven, dus dat er niet in detail ingezoomd wordt. Ik kijk zelf niet telkens op de site, gebruik een app, die niet altijd lekker werkt overigens.

Onderweg zien we aardig wat rubber en ook oliepalm plantages. Al pratend over de terugweg, ook al is die nog ver weg, nog ruim een week, komen we er achter dat Lars een wat onhandige retour route heeft geboekt voor zichzelf. Hij vertrekt weliswaar eerder dan wij, maar komt uiteindelijk in hetzelfde vliegtuig terecht. Van Medan naar Jakarta, naar Kuala Lumpur en dan Amsterdam. Wij van Medan, KL, Amsterdam. Wellicht kan hij nog iets wijzigen, we zullen zien.

Rond 10:00 uur rijden we door Perdagangan. Een best grote stad die er aantrekkelijk uit ziet. Niet veel later zijn we bij een afslag naar Gunung Bayu, nu ook genoemd PTP 4, de eigenaar, bedrijf van de staat. Pas eergisteren hebben we de officiële vergunning om hem te mogen bezoeken ontvangen. De grote baas was weg en niemand durfde te beslissen of we het terrein wel op mochten. Maar het is goed nu, we mogen verder.

De lange weg naar de echte ingang, loopt zelf dwars door de plantage heen. Eerst rubber. Er is een man bezig met aansnijden, dus we stoppen om te kijken. De bakjes hangen laag en hij snijdt nu hoger om het witte goedje langs 2 lijnen in het bakje te laten lopen, zodat er meer rubber komt. De rubber prijzen zijn erg laag. Terwijl we toch veel rubber gebruiken. Maar blijkbaar wordt natuurlijk rubber minimaal verwerkt. Daarom wordt zoveel overgestapt op oliepalm. Het tabak, waar Sumatra vroeger zo om bekend stond, is er bijna helemaal niet meer. Dedi heeft zelf ook op een plantage gewerkt. Dus hij snijdt ook even aan. Ik weet dat het spul erg moet stinken. Blijkbaar als het iets harder wordt, dus Dedi laat een oud stukje ruiken. Inderdaad vreselijk, enorme zweetvoeten achtige lucht. Ik kan mij voorstellen dat die mannen die vroeger in dat spul hele dagen aan het roeren waren, bij niemand meer welkom waren, zeker niet bij vrouwen.

Door naar de ingang. Het is altijd weer een soort spel, heel veel geklets, van die mooie toontjes, zangerig, (ik moet altijd aan die heerlijke geluiden van het kletsen van de Indische Tantes van Yvonne Keuls denken: Ach doe ...... kassian.....) gezichtsuitdrukkingen en heel veel woorden. Door naar de volgende halte, de beveiliging. Daar krijgen we ondanks vergunning te horen dat er toestemming moeten komen van de baas hier op de plantage zelf. De hoogste baas is weg, maar de tweede baas is er wel, zij het dat ie over de plantage of fabriek struint. We mogen iets rondlopen, het is bloedheet. Ik kan me toch echt niet meer voorstellen dat we het gister zo koud hadden. Bizar.

Onze loopcirkeltjes tijdens het wachten worden steeds groter, we komen bij de fabriek, op gepaste afstand. Boven de ingang: anno 1924, en een tekst van het eerste beton storten. Zo grappig. Ter voorbereiding eerder, heb ik wat zaken in het Nederlands archief gevonden, zo ook foto's van een feestelijke opening, of iets dergelijks. Oma dacht al te zien dat het Nijkerk was. Wel, ik haal de oude foto er nu bij: exact deze fabriek. De klok is verdwenen, de RCMA letters ook en er zijn andere stenen, maar verder is alles nog hetzelfde. Dedi bekijkt oude foto en beaamt wat ik concludeer, zo ook de mannen van de beveiliging. Dedi ziet aan de foto dat het iets van een feest is, daar er soort slingers hangen van de palmbladen. Dat klopt, want op bijbehorende oude foto's uit het archief, heb ik dat kunnen zien.

De lucht van de oliepalm, want dat wordt in de fabriek verwerkt, is een beetje bijzonder. Een soort eetlucht: pap, meel, tarwe. Geen verkeerde lucht in ieder geval. We kijken een stukje de fabriek in. Dedi vertelt hoe het proces werkt. Interessant, zeer zeker. Dan mogen we eindelijk verder, de tweede baas is er. Over het huis waar oma woonde, is bij mij onduidelijkheid. Ik weet de plek, links na de brug, de heuvel op. Maar weet niet hoe het huis er uit ziet. We rijden die kant op. Lopen een stuk, want het is zo mooi, een park gewoon met een mooi meertje. Lopen ook over de brug, met links en rechts zicht op mooie waterpartij. Gras, palmbomen, weer die glooiing. En weer wanen we ons in een vakantieoord.

We gaan naar het huis dat op die bewuste plek staat. Het kan het huis zijn, maar kan ook een nieuwere versie zijn. Ik weet het niet zeker maar het oude huis stond dacht ik op palen.

Steven wil om 12:00 uur onze tijd het risico nemen en oma bellen. Help Steef, het is 7 uur, maar goed, we bellen. En ja, we zitten even later gewoon aan de telefoon. Oma is direct klaarwakker, arme zij. Het wordt duidelijk dat het wel de plek is, maar met een nieuwer huis. Nou, missie hoe dan ook geslaagd. We zijn op de plantage, de fabriek en het hele gebied, waar oma lang woonde, de plantage die door haar vader werd ontgonnen: daar staan we maar mooi! We rijden nog wat rond, wandelen bij het meertje, er is een klein eilandje, met een loopplank, die echter totaal vergaan is. Een andere loopplank, staat ook nog in het water, maar mist de aansluiting met de oever. Ben benieuwd of die er waren in jouw tijd oma? En ook nu weer twee tennisbanen, schitterend aangelegd. Er ligt nog een wals, empire stoelen, lijnen, geen netten. En.... dit keer een soort koningsstoelen achter de baseline, in het midden. Geen idee wat daar het doel van is!

Dan terug. Maar eerst nog een demonstratie van het plukken van de palmvruchten. Als de plukker niet met de lange stok direct bij de vruchten kan, moeten de bladeren verwijderd worden. Een zware klus, met heel scherp materieel. Wat een werk, ook nu boeiend om dit zo te zien en er iets meer van te weten. Het is jammer dat we niet helemaal door de fabriek kunnen lopen, maar ik snap het ook. Oude installaties, er kan altijd van alles mis gaan. En zo was het ook mooi, zeker weten.

Ook dit was weer een fijne tocht, met goede afloop en speciale ervaring. Juist ook omdat we oma spraken, terwijl we op Nijkerk waren. Terug nu naar Pematang Siantar, naar het internaat en naar Siantar Hotel kijken. We hebben weer 1,5 uur tijd om bij te komen, onze gedachten te laten gaan, te praten en te pitten. De weg tussen Gunung Bayu en Pematang Siantar is overigens erg goed oma. Gister was vooral de weg naar Haringaol heel slecht. Ongelooflijk, zeker als je beseft dat die weg de enige is die van en naar het dorp leidt.

We komen nog veel vrachtwagens met palmnoten tegen, op weg om verwerkt te worden. Ook leer ik onderweg nog iets heel nieuws. Ik zie wat flatgebouwen, nagenoeg zonder ramen. Ik wil er net naar vragen als Dedi vertelt dat deze streek veel geld verdient met de kweek en verkoop van zwaluwnesten. Ik had geen idee, maar Steven wel, het schijnt een lekkernij te zijn, zo'n nest. De Chinezen vinden het heerlijk. En dus zijn er allerlei gebouwen hier, waar onder wordt gewoond, en waar boven alleen maar gaten zitten voor de zwaluwnesten. Nu ik het weet: het hele dorp is er mee bezaaid. Soms inderdaad bewoond aan onderkant, soms boven winkels, het zijn soms echt heel grote gebouwen. Zo is het toch een zeer leerzame dag. Heb veel nieuws geleerd, ook dit is geweldig leuk.

Eerst volgende stop: Siantar hotel. En het gebouw waar vroeger de Simalungun club zat. Werderom ooit mooie gebouwen, nu broodnodig aan onderhoud toe, kleine details herinneren aan de oorspronkelijke tijd. Het is lekker zitten op de grote veranda. Je kunt je de oude tijd er goed voor de geest halen. Gelukkig is er Saté Ayam en ook friet dit keer. We lopen nog wat rond door de mooie tuin en zeggen vaarwel.

Dan tijd voor het internaat. Op de oude foto een mooi nieuw gebouw. Dedi rijdt er makkelijk heen, hij was er eerder. Denkt dat het niet anders kan dat deze het is. Wat natuurlijk ook zo is. We lopen rond. Aan de voorkant oogt het nog behoorlijk. Aan de zijkanten en rondom, is er erg veel achterstallig onderhoud. We lopen rondom en bezien de school, met lokalen, met slaapkamers, met tuin, een was/strijkruimte, een sportveld, aan de kant van de rivier. Dan mogen we naar binnen. Lars verwoordt onze gevoelens goed als we naar buiten komen: 'We durven deze kinderen toch niet een school bij ons te laten zien.....' De gangen zijn nog even hoog als zolang geleden, de vloeren zijn nog hetzelfde. De eetzaal is opgedeeld en zijn nu 2 lokaaltje, heel provisorisch. Maar het is overduidelijk jouw internaat oma. Je zult er nog veel herinneringen aan hebben, die kun je ons dan vertellen als we alle foto's laten zien. Ga je er maar vast op voorbereiden. Ben benieuwd wat je er van herkent.

En wederom als ik door de lange gang loop, vervliegt de tijd, zie ik het nieuwe gebouw, hoor ik Nederlandse kinderen kletsen, lachen en zingen. Of eenzaam zijn, zo zonder ouders. De schoolbankjes die we ook zien, zullen minder oud zijn, maar het kan maar zo dat deze ook uit lang vervlogen tijden zijn. Want bij ons waren die er zeker al lang niet meer, in de tijd dat ik en ook nog eerder Steven, naar school gingen.

Het was weer een memorabele dag. Tjonge jonge, het is echt een boeiende ervaring om elke dag weer, nu al bijna een week lang, zo door het verleden te wroeten. Dat deed ik al een tijdje, wetend dat we dit gingen doen. Maar er dan zijn, wetend dat dit land nu vanzelfsprekend anders is, ik dus herinneringen zie in geheel andere context, is heerlijk, een mooi en boeiend land. Samen nu met herinneringen van oma: ik geniet elke minuut.

Sinds 1 augustus, zijn er in elke tuin, aan elk hek vlaggen bevestigd. 17 augustus 2017 is het 72 geleden dat Indonesië onafhankelijk werd. Die dag is hier een grote feestdag. Twee dagen na het einde van de Tweede Wereld oorlog, die in Nederland bij niet heel veel mensen bekend is. De dag waarop jullie, opa en oma, Louis en Jane en ook Susan met haar moeder, zus en broers, en met zoveel anderen, bevrijd werden van de Japanse onderdrukking. Het lijkt zo ver weg, ik was er niet, veel van jullie niet. Maar voor diegene die bevrijd werden, een glasheldere herinnering, die nooit zal vervagen.

Hier wordt de hele maand augustus op elke hoek van de straat, bijna bij elk huis, gevlagd voor de viering van de onafhankelijkheid. Op allerlei terreinen zien we dat er getraind wordt met muziekfanfare en voorbereidingen worden getroffen voor allerlei festiviteiten. Onze gids op de Sibajak vertelde ook over de Indonesische vlag. De Nederlandse vlag waarvan toen de onderste blauwe rand met plezier af werd gehaald. Zoals ik eerder schreef, we worden overal warm onthaald. Geen negatieve reactie naar ons als Nederlanders. Ze kijken zeker graag naar de oude foto's, en richten zich op het heden zoals zij zelf zeggen.

Eind van de dag lekker lezen, borrelen met water (want er is alleen bier, verder geen alcohol, niks), en zo wat eten. Morgen naar Samosir, daar geen memorabele momenten. Wel als we in Parapat zijn, daar was oma ook vaak. Het bezoek aan het grote eiland in het meer, is pas op gang gekomen na de oorlog. We gaan komende dagen dus lekker luieren, van de natuur genieten, alles herkauwen en overdenken. Er zijn nog allerlei dingetjes die ik wil verwerken. Ik kijk er naar uit om mijn gedachten te laten gaan in die zo mooie omgeving van het Tobameer.

Selamat makan! En voor later: salamat tidur.

Inmiddels weet ik iets meer, met dank aan het bezichtigen en de herinneringen van oma Waar we waren was het internaat. De school was toen 10 minuten verderop, lopend. In dit gebouw, dat wij vandaag zagen en waarvan ik foto's zal plaatsen, was links de meisjes gang, slaapkamers. Rechts de jongens gang. Geen lokalen dus. En die mooie bank achter om de boom heen: daar zat oma vroeger ook op, werd ontbijt gegeten. We gaan zoveel nog bepraten als we terug zijn oma, zo leuk! Voor jullie nu Selamat makan!